"Tổ trưởng là người thế nào? Nghe lời hiệu trưởng cấu cào anh em". Đó là những vần thơ thầy luôn tự trào về mình mỗi khi họp tổ chuyên môn. Nhưng thầy "cấu cào" ngọt ngào như thế nào thì chỉ có anh chị em chúng tôi, những người tổ viên gắn bó với thầy gần hai thập kỷ mới biết được.

Trong những ngày giữa tháng 10/2021, giáo viên THPT trên toàn tỉnh Thừa Thiên - Huế rộn ràng với việc học và thi Bồi dưỡng thường xuyên (BDTX) chủ đề Nâng cao đạo đức nhà giáo, phong cách nhà giáo thì bản thân tôi luôn nghĩ về thầy của tôi - Thầy giáo NGUYỄN HẠ, tổ trưởng chuyên môn Tổ Sinh trường THPT Nguyễn Chí Thanh. Thầy tôi - một tấm gương lớn, sáng chói, tận tụy trong công việc, giỏi chuyên môn, hết lòng vì học sinh thân yêu, nhiệt tình giúp đỡ đồng nghiệp. Thầy là một điển hình về sự lạc quan, yêu đời, vượt khó vươn lên trong cuộc sống. Hơn ba mươi năm theo nghiệp trồng người, thầy đã luôn nhiệt tình, tích cực tham gia không biết bao nhiêu phong trào thi đua, các cuộc vận động của Trường, của Ngành, đóng góp đặc biệt lớn lao cho thành tích giáo dục của Trường THPT Nguyễn Chí Thanh nói riêng và thành tích giáo dục của toàn tỉnh nhà nói chung.

1. Thầy tôi - Người là một tấm gương sáng về tinh thần vượt khó, vươn lên trong cuộc sống.

Tôi may mắn được biết và học thầy, với ba năm cấp 3, bốn năm đại học và gần 20 năm là đồng nghiệp thuộc tổ chuyên môn do thầy quản lý. Tôi chuyển trường đã nhiều năm nhưng trong lòng luôn dành tình cảm kính mến, ngưỡng mộ sự cố gắng không ngừng, sự lạc quan, yêu đời đến đáng yêu của thầy.

Những năm tôi học cấp 3 Quảng Điền là những năm đất nước còn khó khăn biết mấy, đặc biệt là các thầy cô giáo. Thầy của tôi, cuộc sống còn khó khăn gấp bội khi với đồng lương ít ỏi thầy phải lo cho cả gia đình. Vợ của thầy lúc đó là công nhân nhà máy dệt may Huế nghỉ việc theo chế độ, bản thân cô hay đau ốm lại một nách hai con thơ dại. Ngoài những giờ lên lớp, thầy tôi phải đạp xe gần 30km để chở hàng từ chợ Đông Ba về cho vợ bán ở căn-tin nhỏ của trường. Tôi nhớ, căn phòng nhỏ chút xíu, ẩm thấp ở Khu tập thể của trường là nơi ở và sinh hoạt của gia đình có 4 thành viên của thầy. Chúng tôi lúc đó thương thầy, thường dành dụm tiền để mua hàng ở quán của vợ thầy. Nhưng lúc đó quy mô trường thì nhỏ, lớp ít học sinh, vả lại dân quê lúc đó vẫn còn nghèo nên thu nhập của gia đình thầy cũng chẳng được bao nhiêu. Thầy tôi là một người cực kì yêu vợ thương con. Và theo tôi, nếu có cuộc thi Ai yêu vợ nhất thế giới chắc thầy tôi sẽ đoạt giải cao. Sau này khi cô chuyển sang bán tạp hóa, chở hàng, sắp xếp hàng, bán hàng giúp vợ, thầy không nề hà bất cứ một công việc gì. Tôi cũng biết được, lúc đó, để có thể giải quyết hết việc trường, việc nhà, thầy đã thường xuyên thức rất khuya để hoàn thành. Hậu quả là sau những cố gắng miệt mài làm việc ngày đêm thầy lại nhiều lần đau ốm nằm viện, từ bệnh viện Huyện đến bệnh viện Trung ương. Chảy máu dạ dày đến nỗi cơ thể chỉ còn hơn hai triệu hồng cầu/mcL, bệnh về mắt, tai, rồi mổ polyp dạ dày…Bao nhiêu gian nan vất vả, bệnh tật chồng chất nhưng với tinh thần lạc quan, yêu sống, thầy kiên cường vượt qua mọi khó khăn để tạo dựng cho mình và gia đình một cuộc sống đủ đầy, hạnh phúc. Một sự nỗ lực bền bỉ, vươn lên từ hai bàn tay trắng của thầy thật đáng khâm phục biết bao.

Những khó khăn vất vả của thầy, rất nhiều học sinh như tôi ngày đó đều thấy, cảm nhận, thấu hiểu được và chúng tôi càng thương quý thầy hơn. Thời gian dần trôi, nay cuộc sống của gia đình thầy thực sự hạnh phúc, viên mãn. Hai em học hành thành tài, thành gia lập thất và có cuộc sống tốt, sung túc. Nhưng những đoạn kí ức khó khăn vất vả kia vẫn thỉnh thoảng được tái hiện rõ nét trên những trang thơ rất đời của thầy. Học theo thầy từ kiến thức chuyên môn đến đời sống thường nhật, tôi luôn tâm đắc một câu thầy đã dạy tôi: "Em đừng chờ niềm vui lớn mà hãy góp nhặt, chắt chiu những niềm vui nhỏ, có ngày chúng sẽ trở thành niềm vui lớn". Với kim chỉ nam của thầy tôi cứ thế bình tĩnh sống, hạnh phúc với những điều bình dị, trân quý những thành công dù nhỏ để hướng đến một tương lai tốt đẹp. Thật vui, khi tôi đem những gì học tập được từ thầy để chia sẻ lại cho học sinh của mình thì đều nhận được những phản hồi rất tích cực. Và tôi nghĩ, phải chăng niềm vui đó được cộng hưởng từ những hạnh phúc mà nghề giáo mang lại cho mỗi chúng ta?

2. Thầy tôi - một "cây đa cây đề" về chuyên môn môn Sinh trong toàn tỉnh. Giáo viên bộ môn Sinh trong tỉnh Thừa Thiên Huế chắc không ít người biết đến thầy. Kiến thức thầy sâu rộng không phải về chuyên môn mà còn về rất nhiều lĩnh vực khác. Đối với chúng tôi, thầy như một cuốn Bách khoa toàn thư về tất cả mọi điều. Với những học sinh cũ của Trường Quảng Điền xưa và THPT Nguyễn Chí Thanh ngày nay, chúng tôi đều nhớ đến thầy với phong cách giảng bài nhẹ nhàng, cuốn hút, dễ hiểu vô cùng. Với bề dày thành tích thầy mang về trong các đợt thi học sinh giỏi cấp Tỉnh qua các năm cùng với các bộ môn khác, Trường THPT Nguyễn Chí Thanh, một trường vùng nông thôn nhưng đã có những vị thế hết sức thuyết phục trên bảng tổng kết các cuộc thi trong toàn tỉnh. Có những năm, số học sinh được thầy kèm cặp đậu Đại học Y Dược Huế đặc biệt cao, báo Thừa Thiên Huế và Đài truyền hình địa phương đã từng về đưa tin. Hơn 30 năm đưa đò, rất nhiều tiến sĩ, bác sĩ, nha sĩ, điều dưỡng, giáo viên Sinh học,…đều được thầy dìu dắt, bồi dưỡng mà thành công. Từ chỗ học thầy, quý mến thầy đến say mê bộ môn Sinh học như tôi là có thật. Hiện nay, một số tiến sĩ, giáo sư của các trường đại học; một số bác sĩ giỏi của bệnh viện TW Huế, bệnh viện Đại học Y Dược Huế; một số giáo viên Sinh học có chuyên môn giỏi ở địa phương đều đã từng khổ luyện từ các lớp học luyện thi của thầy. Những thành tích, những đóng góp của thầy đối với ngôi trường mang tên Đại tướng thật là không kể hết. (Để tăng thêm tính thuyết phục và độ tin cậy của bài dự thi về nhân vật, tôi xin được gửi kèm bảng báo cáo thành tích của thầy ở cuối bài).

3. Thầy tôi - một tấm gương tận tụy vì công việc, luôn đổi mới, sáng tạo trong quản lý tổ bộ môn và cũng như công tác chuyên môn.

Là một thành viên trong Hội đồng bộ môn Sinh của Sở Giáo dục và Đào tạo, dù trường ở xa nhưng thầy luôn tham gia nhiệt tình và đầy đủ các hoạt động chuyên môn do Sở Giáo dục điều động. Đặc biệt, năm học 2020 - 2021 do dịch bệnh Covid, học sinh toàn tỉnh phải nghỉ học, học sinh khối 12 phải học qua truyền hình, bản thân thầy dù tuổi đã cao vẫn chạy xe máy từ Quảng Điền đến Đài truyền hình Huế để thu hình các tiết dạy và góp ý cho đồng nghiệp. Ở trường, thầy là một người làm việc nghiêm túc, chỉn chu, khoa học, một điển hình mẫu mực không chỉ giáo viên trong tổ mà giáo viên tổ khác cũng noi theo.

4. Thầy tôi - Một phong cách nhà giáo mẫu mực, ưu tú, có sức ảnh hưởng lớn đến đồng nghiệp và nhiều thế hệ học sinh.

Hơn cả những danh hiệu, bằng khen, giấy khen, thầy luôn sáng mãi trong lòng chúng tôi về một tấm gương hết mình cho sự nghiệp giáo dục; vì học sinh thân yêu; quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ những khó khăn cùng đồng nghiệp về chuyên môn cũng như trong cuộc sống ngày thường. Hồi đó, chúng tôi trẻ, mỗi lúc gặp khó khăn vướng mắc gì thì đều tìm đến thầy tâm sự, vì chúng tôi tin thầy. Thầy luôn chịu khó lắng nghe, phân tích và đưa ra giải pháp tháo gỡ kịp thời, hợp tình, hợp lý. Những buổi sinh hoạt tổ chuyên môn của chúng tôi do thầy chủ trì lúc nào cũng nhẹ nhàng, vui vẻ nhưng thực sự hiệu quả. Thầy luôn thấu tình, đạt lý, vì vậy những buổi góp ý giờ dạy chưa từng căng thẳng mà trở thành những buổi rút kinh nghiệm, học tập lẫn nhau, thực sự bổ ích. Tôi nhớ, mỗi khi góp ý các đồng nghiệp trẻ thầy bao giờ cũng nhẹ nhàng, thân tình. "Với bài này, mục này mình dạy như thế này các bạn xem có được không?". Thầy chưa bao giờ chỉ trích, áp đặt. Thầy góp ý nhẹ nhàng nhưng đầy trách nhiệm, bao dung. Vì thế, tổ chuyên môn và những giờ sinh hoạt tổ chuyên môn thực sự là nơi chúng tôi cùng nhau tiến bộ, trưởng thành hơn, gắn bó với nhau hơn.

Nhà tôi cách trường 20km, những khi bản thân bị đau ốm hay con nhỏ đau ốm, những khi nước lụt dâng ngập đường, tiết 1 vào học lúc 7h00 mà 6h30 chúng tôi mới gọi điện thoại về xin phép. Vậy mà thầy vẫn giải quyết nhanh chóng, kịp thời, không để học sinh bị mất tiết. Thầy luôn động viên: "Em yên tâm, đau ốm thì cứ ở nhà điều trị cho khỏe, thầy sẽ dạy giúp em". Những giúp đỡ kịp thời, nhiệt tình của thầy đã tạo điều kiện cho chúng tôi, những giáo viên nữ có con nhỏ, ở xa trường luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ.

5. Thầy tôi - một tâm hồn lạc quan, yêu đời, một nhà thơ tài hoa, mộc mạc, dung dị, đời thường.

Những ngày tháng sau này, khi cuộc sống đã thôi bộn bề lo toan, hạnh phúc gia đình mỹ mãn, thầy tôi thường xuyên làm thơ. Tôi thực sự khâm phục, ngưỡng mộ tài năng thơ phú của thầy. Phải nói là thầy xuất khẩu thành thơ, sức sáng tác của thầy thật phi thường. Từ những bữa ăn gia đình, những hoài niệm quá khứ, từ chuyện trường chuyện lớp đến chuyện đời đều được thầy chuyển tải bằng những vần thơ nhẹ nhàng, mộc mạc, dung dị nhưng lại mang tính triết lí, hướng đến Chân - Thiện - Mĩ. Đến nay, thầy sở hữu một kho tàng đồ sộ với hàng trăm bài thơ. Thầy tôi làm thơ như là một nhu cầu, như cơm ăn nước uống hàng ngày, chính xác là như kiểu con tằm rút ruột nhả tơ (tôi xin đính kèm bài thơ của thầy về HẠNH PHÚC NHÀ GIÁO ở cuối bài). Thầy tôi còn là một người dí dỏm, thông thái và vui tính. Tôi còn nhớ, những giờ ra chơi, tại phòng giáo viên lúc nào cũng nở rộ những trận cười sảng khoái vì câu chuyện hài và cách kể chuyện tiếu lâm của thầy. Thầy - một người thầy giỏi, không tự cao; luôn khiêm tốn, vui vẻ, hoà đồng, chỉn chu trong từng lời nói, hành động; luôn yêu thương học sinh như con; luôn biết cảm thông và chia sẻ. Đây chính là hình mẫu mà tôi muốn học tập.

Học bồi dưỡng thường xuyên về phong cách nhà giáo, tôi tâm niệm một điều, học ai ở đâu xa, thầy tôi - một tấm gương sáng, một phong cách nhà giáo mẫu mực mà chúng tôi luôn muốn được học theo suốt đời về chuyên môn cũng như trong cuộc sống.

Hoàng Thị Thuý Vy – Công đoàn ngành Giáo dục tỉnh Thừa Thiên Huế

* Thơ của thầy giáo Nguyễn Hạ:

HẠNH PHÚC CỦA THẦY GIÁO LÀNG
Thương tặng các em học sinh cũ của tôi.

Mấy mươi năm bạn cùng phấn trắng,
Với bảng đen, bục giảng mỗi ngày, 
Vẫn miệt mài dạy dỗ mê say,
Đưa chuyến đò tri thức cập bến.

 
Hạnh phúc thay là thầy trường huyện, 
Được học trò mến mộ, tin yêu,
Dẫu thời gian cách biệt đã nhiều, 
Ngày gặp lại vẫn thật nồng ấm.

Có những em việc nhiều, rất bận,

Cố gắng dành một chút thời gian, 
Để cụng ly chúc tụng đàng hoàng, 
Cùng kháo chuyện trên trời dưới biển.

 
Phố về đêm tràn ngập ánh điện, 
Hòa hơi men, sương khói nhạt nhòa,
Chuyện thầy trò, chuyện cũ phôi pha,
Cứ tái hiện, nhuốm màu hư ảo.

Cười giòn tan, vỗ tay như pháo,
Tiệc tàn rồi còn vọng dư âm,
Khuya sương lạnh, giấc mơ đến chậm,
Sáng nụ cười còn đọng bờ môi.

                           Đông Giang, 31/3/2019
NGUYỄN HẠ