CÔNG ĐOÀN GIÁO DỤC VIỆT NAM PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG 66 NĂM
TIẾP TỤC ĐỔI MỚI NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG
TS Vũ Minh Đức
Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐVN,
Ủy viên Ban Cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo
Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam
Ngày 22 tháng 7 năm 1951, tại chiến khu Việt Bắc, Công đoàn Giáo dục Việt Nam chính thức được thành lập. Ra đời trong điều kiện vô cùng khó khăn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã cùng với lãnh đạo Ngành Giáo dục chú trọng nâng cao tinh thần yêu nước, động viên cán bộ, giáo viên vượt qua khó khăn, xây dựng một nền giáo dục mới: “Dân tộc- Khoa học- Đại chúng”; vận động giáo viên tự tăng gia cải thiện đời sống, giúp nhau trong chuyên môn và cuộc sống… đồng thời với việc phát triển tổ chức công đoàn trong toàn hệ thống của Ngành.
Trong giai đoạn xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất nước nhà, xác định nhiệm vụ trọng tâm là giáo dục chính trị tư tưởng, vận động quần chúng tham gia xây dựng và thi đua thực hiện kế hoạch của Ngành; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của đoàn viên và củng cố tổ chức công đoàn, lấy xây dựng tổ công đoàn là then chốt, Công đoàn giáo dục Việt Nam đã có những hoạt động thiết thực như động viên giáo viên miền xuôi lên công tác tại vùng cao, hăng hái tham gia phong trào diệt dốt, xây dựng tinh thần “Hướng về miền Nam ruột thịt”, nâng cao ý thức của giáo viên về nhà trường XHCN, về vị trí, vai trò của người thầy giáo trong chế độ mới. Ở giai đoạn này, hệ thống Công đoàn Giáo dục Việt Nam có bước phát triển rộng khắp, thành lập tổ chức công đoàn cơ sở theo đơn vị huyện (CĐGD cấp huyện).
Hoạt động công đoàn trong giai đoạn này tập trung cho việc tổ chức các phong trào thi đua tiên tiến, xây dựng các tổ lao động XHCN, thực hiện chế độ dân chủ quản lý trường học và tham gia quản lý nhà trường để thực hiện quyền làm chủ của nhà giáo trong việc xây dựng và phát triển Ngành; tổ chức tốt đời sống tập thể và bồi dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên. Công đoàn Ngành đã tổ chức các phong trào thi đua yêu nước rộng khắp với nội dung: “Tất cả vì học sinh thân yêu”, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua “Hai tốt” của Trường Bắc Lý, Cẩm Bình, trường Thanh niên XHCN Hòa Bình, đồng thời phối hợp với Bộ quy định về việc mở hội nghị cán bộ viên chức ở cơ quan, trường học; kiến nghị với Nhà nước bổ sung chính sách cho giáo viên.
Đặc biệt, khi đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc (1965), thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, Chính phủ, các trường học phải sơ tán để đảm bảo an toàn cho thầy và trò, Công đoàn Giáo dục Việt Nam chủ trương chuyển hướng hoạt động và xây dựng củng cố tổ chức ngay trên địa bàn sơ tán, lấy công đoàn cơ sở trường học làm địa bàn hoạt động chủ yếu; động viên cán bộ, giáo viên nêu cao tinh thần quyết tâm chiến thắng giặc Mỹ xâm lược. Phong trào thi đua “Hai tốt” tiếp tục được triển khai với những nội dung: giữ vững nề nếp dạy và học, nề nếp quản lý của Nhà trường; thực hiện tốt quy chế chuyên môn, cải tiến nội dung và phương pháp giảng dạy, gắn nhà trường với đời sống sản xuất và chiến đấu. Công đoàn đã phối hợp với chuyên môn tổ chức các hoạt động chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho giáo viên một cách thiết thực: nâng lương hàng năm, chế độ ưu đãi đối với giáo viên giỏi, cán bộ quản lý giỏi, xây dựng nhà trẻ cho con nữ giáo viên; kiến nghị với địa phương đảm bảo chế độ lương, cung cấp lương thực, thực phẩm kịp thời... Công đoàn Giáo dục đã phát động cuộc vận động: “Mỗi đoàn viên công đoàn là một chiến sỹ kiên cường, mỗi trường học là một pháo đài chống Mỹ, cứu nước” để giữ vững chất lượng giảng dạy; đào tạo và nghiên cứu khoa học. Đã có hàng ngàn giáo viên tạm biệt mái trường, lên đường vào Nam trực tiếp chiến đấu, góp phần vào thắng lợi chung của cả dân tộc.
Chiến thắng lịch sử mùa xuân năm 1975 đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Cả nước ta bước sang một giai đoạn cách mạng mới, giai đoạn cả nước tiến lên CNXH. Việc xây dựng một nền giáo dục thống nhất trong cả nước là một nhiệm vụ rất nặng nề và khó khăn. Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã cùng với Bộ huy động sức mạnh của toàn Ngành, ổn định tư tưởng đội ngũ giáo viên, củng cố bộ máy quản lý giáo dục các cấp, xây dựng và bồi dưỡng về chính trị, nghiệp vụ cho giáo viên, động viên giáo viên từ miền Bắc vào chi viện cho giáo dục các tỉnh phía Nam.
Tháng 1/1975 Công đoàn Đại học - Trung học chuyên nghiệp Việt Nam được thành lập. Phong trào công đoàn tiếp tục được đẩy mạnh và đổi mới theo hướng đi sâu vào ngành nghề với phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, phát huy vai trò của công đoàn trong tham gia quản lý, xây dựng nhà trường, tổ chức và từng bước cải thiện đời sống, bảo vệ lợi ích chính đáng của CV-GV-CNV và xây dựng nếp sống văn minh trong Nhà trường. Công tác giáo dục chính trị- tư tưởng, truyền thống cách mạng cho CBNGNLĐ trong ngành được tăng cường.
Trong những năm trước đổi mới, trong điều kiện kinh tế - xã hội có nhiều khó khăn, bên cạnh các phòng trào thi đua lớn, cuộc vận động “xã hội hóa giáo dục được CĐGD các cấp tổ chức, phối hợp, sử dụng hợp lý các lực lượng xã hội tại địa phương để phát triển giáo dục theo chủ trương cải cách của Đảng và Chính phủ. Cuộc vận động đã góp phần khắc phục tình trạng giảm sút về quy mô và chất lượng giáo dục.
Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, với khí thế đổi mới chung của cả nước, Công đoàn Giáo dục Việt Nam phối hợp với Bộ triển khai sâu rộng cuộc vận động “dân chủ hóa trường học”, tăng cường hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, đổi mới việc tổ chức Đại hội công nhân viên chức trong các trường học theo một quy trình tương đối hoàn chỉnh. Cuộc vận động “dân chủ hóa trường học” đã là cơ sở quan trọng để Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị 30/CT-TW (1998) về xây dựng, thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, Chính phủ ban hành Nghị định số 71/1998/NĐ-CP về Ban hành quy chế dân chủ cơ sở trong hoạt động cơ quan và Bộ trưởng Bộ GD-ĐT ban hành Quyết định 04/QĐ- BGD-ĐT (2011) về thực hiện thực hiện quy chế dân chủ cơ sở trong trường học và đơn vị giáo dục.
Bên cạnh đó, cuộc vận động “Kỷ cương- Tình thương- Trách nhiệm” được triển khai mang tính ngành nghề sâu sắc, phù hợp với tâm tư, tình cảm của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục nên đã nhanh chóng lan tỏa rộng khắp và có sức sống đến ngày hôm nay. Hơn nữa, Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã tổ chức khảo sát, xây dựng luận cứ khoa học để đề xuất với Bộ, các cơ quan hữu quan về chế độ lương mới đối với công chức, viên chức ngành giáo dục, vận động các địa phương hỗ trợ thêm cho nhà giáo, người lao động.
Những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc hội nhập quốc tế sâu rộng, coi “giáo dục đào tạo và khoa học- công nghệ là quốc sách hàng đầu", là động lực phát triển đất nước, Công đoàn Giáo dục Việt Nam tiếp tục triển khai trong toàn Ngành các cuộc vận động, các phong trào thi đua gắn với việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”và Chỉ thị 40-CT/TƯ của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục”. Công đoàn giáo dục các cấp đã có những biện pháp cụ thể, sáng tạo, thực hiện một cách có hiệu quả thực chất cuộc vận động “Dân chủ- Kỷ cương- Tình thương- Trách nhiệm” và các cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, phong trào thi đua nữ nhà giáo “Giỏi việc trường- Đảm việc nhà”; “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, đặc biệt là phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong dạy, học” … tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức của đội ngũ Nhà giáo và CB quản lý giáo dục; Công đoàn giáo dục các cấp đã khơi dậy tinh thần nhân ái thông qua việc thực hiện cuộc vận động “Hỗ trợ giáo dục miền núi, vùng sâu, vùng xa”, quỹ “Vòng tay đồng nghiệp”, tổ chức các hoạt động chăm lo thiết thực tới đội ngũ nhà giáo khó khăn, vùng sâu, vùng xa.
Bên cạnh đó, các hoạt động tôn vinh nhà giáo, nghề giáo; các hoạt động thực hiện bình đẳng giới, tham gia quá trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm cho giáo viên; các hoạt động quan hệ quốc tế, tích cực và chủ động tham gia các hoạt động của Hội đồng Giáo giới ASEAN nhằm nâng cao vị thế của giáo dục Việt Nam và Công đoàn Việt Nam trên trường quốc tế được CĐGD Việt Nam tích cực triển khai rộng rãi trong toàn ngành.
Trong thời gian tới, đất nước ta đang hội nhập quốc tế sâu rộng. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII nêu rõ chủ trương “chủ động hội nhập quốc tế”, mở rộng phạm vi, lĩnh vực và mức độ hội nhập quốc tế, trong đó hội nhập về văn hóa, lao động, giáo dục - đào tạo, khoa học công nghệ ngày càng phát triển. Đồng thời những yêu cầu về đổi mới hoạt động công đoàn trong bối cảnh thay đổi cơ cấu tổ chức, xóa bỏ CĐGD cấp huyện, cơ chế hoạt động của các trường học chuyển dần sang tự chủ, hoạt động của Công đoàn Việt Nam đang đứng trước những thời cơ và thách thức rất to lớn. Trong bối cảnh đó, Công đoàn Giáo dục Việt Nam với vị thế là tổ chức chính trị xã hội, đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trong Ngành, phát huy truyền thống 66 năm đồng hành vì sự nghiệp giáo dục, cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động; tập trung cho một số nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
Một là: Tập trung thực hiện một cách thực chất chức năng chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đội ngũ NGNLĐ.
Hai là: Phối hợp với chuyên môn thực hiện Quy chế dân chủ trong trường học, cơ sở giáo dục, thực hiện tốt chức năng giám sát phản biện của công đoàn trong các đơn vị, cơ sở trường học.
Ba là: Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục để CBNGNLĐ nhận thức đầy đủ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) và Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII, từ đó tạo sự đồng thuận, tự giác và tích cực đổi mới trong đội ngũ. Chú trọng nâng cao năng lực nghề nghiệp và phẩm chất đạo đức nhà giáo phần hạn chế các biểu hiện tiêu cực trong nhà trường.
Bốn là: Đẩy mạnh việc tổ chức các phong trào thi đua, các cuộc vận động trong trường học theo hướng thiết thực, gắn với nhiệm vụ chính trị của Ngành và phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương, của nhà trường. Tập trung chỉ đạo phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học” gắn với tiếp tục triển khai học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Năm là: Đổi mới hoạt động Công đoàn, hướng hoạt động của Công đoàn về cơ sở, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng chính đáng và thiết thực của CBNGNLĐ. Nghiên cứu mô hình tổ chức hợp lý, hiệu quả trong bối cảnh hiện nay nhằm đảm bảo tính ngành nghề. Nâng cao năng lực cán bộ công đoàn, từng bước thực hiện định hướng: Cán bộ Công đoàn cấp trên là những chuyên gia giỏi để hỗ trợ Công đoàn cấp dưới.
Công đoàn Giáo dục Việt Nam tin tưởng sâu sắc rằng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Ban Cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo, cùng với nỗ lực, quyết tâm cao của đội ngũ Cán bộ, đoàn viên, người lao động ngành Giáo dục; hoạt động của Công đoàn Giáo dục Việt Nam sẽ có bước phát triển mạnh mẽ trong điều kiện mới, xứng đáng với truyền thống gần 70 năm xây dựng và trưởng thành.
---------------------------------------------